Zwart Huis
2001—2021
Christophe Coppens

Zwart Huis viert dit jaar haar 20ste verjaardag en interviewt een jaar lang kunstenaars die aan de wieg stonden van de galerie in Villa De Beir te Knokke. We gaan verder met Christophe Coppens wiens tentoonstelling ‘A Lovely Little Shitshow’ momenteel loopt in de Brusselse vestiging van de galerie. De tentoonstelling is te bezichtigen op afspraak.

In 2005 exposeerde je voor de eerste keer in het Zwart Huis te Knokke. Welke herinnering koester je aan deze tentoonstelling?

Ik herinner me vooral een prachtig huis, een charismatische Gerda Vander Kerken en een logeerkamer met intrigerend werk van Liliane Vertessen boven het bed. Ook mijn verwondering dat Gerda zonder aarzelen de grenzen tussen kunst, design of mode moedig liet vervagen. Een gegeven dat tot op de dag van vandaag nog steeds geen evidentie is als het over de perceptie van mijn werk gaat.

Waarover ging de expo ‘Dream your dream’?

Het waren draagbare sculpturen die ik voor het eerst tijdens de coutureweek in Parijs liet zien en vervolgens in tentoonstellingen in Tokyo en Hongkong. Het ging over het moment tussen slapen en wakker worden, wanneer je niet precies weet wat echt is en wat deel van de droom. Ook ging het over een vrouw in beweging, afdalend van een trap, een oogopslag, weglopend in een lange gang…

Waarover gaat je oeuvre in het algemeen?

Ik werk sterk biografisch, gebruik mijn herinneringen en eigen me tegelijk die van de kijker toe. Ik werk tussen echt en vals. Ik zoek vaak de grens op tussen diverse media en vertrek dikwijls vanuit het materiaal. Ik flirt meer en meer met mystiek en word tegelijk hoe langer hoe bozer waardoor mijn werk steeds meer sociaal geëngageerd is. Het niet kunnen wegkijken, het niet zwijgen, de directe aanval.

Waarover gaat je huidige tentoonstelling in de Rivoli?

Het getoonde werk bestaat uit twee delen: drie sculpturen en dertien schilderijen. Alles werd gemaakt tijdens deze uitzonderlijke periode, maar de ‘shitshow’ was al langer aan de gang: in de politiek, migratie, extremisme, ongelijkheid, racisme, eindeloze meningen, het klimaat ...

De laatste tijd ben ik redelijk vaak boos. Er is veel om boos om te zijn. Maar door het werk te doen, kan ik ventileren, zodat ik niet boos blijf, cynisch of te onaangenaam word. Ik laat schoonheid en hoop zegevieren. Ik ben gefrustreerd door het gebrek aan empathie en humanisme, het egoïsme en de hebzucht. De manier waarop mensen met elkaar omgaan, andere mensen zien of niet zien, vaak uit angst voor het onbekende.

En ik denk dat dit alles in deze sculpturen weerklinkt, maar het zijn tegelijkertijd orakels, talismannen en spiegels. In hen wordt de woede omgezet in hoop. Ik geloof in de jeugd en vertrouw op het onderwijs.

Voor alle duidelijkheid: ik denk dat we in geweldige tijden leven, tijden van verandering en nieuwe gevoeligheden en discussies. Het is een langzaam proces, maar we zijn goed bezig, we zijn onderweg. En in het kader van de geschiedenis der mensheid zijn dit prachtige tijden. Het verleden was veel erger dan het heden.

Kleine kanttekening: ik gebruik alleen rood garen om mee te zaaien, de kleur van bloed, geweld en liefde. En ik gebruik alleen grote, ongelijke steken. Het ritme van naaien is te vergelijken met het ritme van penseelstreken. De poppetjes zijn antieke folklore poppen, uit alle windstreken en van hun kledij ontdaan.

Vervolgens heb je de dertien schilderijen. Ik heb altijd getekend en geschilderd, ik laat dat deel van mijn werk echter zelden zien. Het is vaak een voorbereiding op een ander werk (een sculptuur, een opera…) of een studie. Nu pas heb ik zin om dat deel van mijn werk te laten zien dat bijna een dagelijkse praktijk is geworden.

In deze schilderijen, die ik de afgelopen zes maanden heb gemaakt, wilde ik tijdens de lockdown pure emoties, energie, mijn gemoedstoestand en mijn stemmingswisselingen projecteren. Ik geloof dat een schilderij die energie kan bevatten, absorberen en verzegelen en vervolgens doorgeven aan de toeschouwer. In dat perspectief kan een schilderij een helend of rustgevend effect hebben.

Ik heb mijn terugkerende thema's: containers met water, vaten, bassins, capsules en stromen. Geen idee waarom. Ik kan gewoon niet stoppen ze te tekenen en schilderen. Mijn werken met verf verschillen van de sculpturen omdat ze een ander medium zijn, verf is zachter voor mij, mysterieuzer. De materialen in de sculptuur harder en directer. Ook dichter bij mijn werk in het verleden. Maar ik denk dat dit deel uitmaakt van mijn evolutie en me weer ergens anders brengt. We zullen zien.

Hoe ziet een typische dag in het atelier eruit?

Ik heb geen typische dag. Het hangt af van de projecten die lopen. Momenteel werk ik bijvoorbeeld aan de regie en het decor van een nieuwe opera, dus daar gaat veel tijd naartoe. Ik heb ook net een honderdtal tekeningen afgewerkt die de storyboard vormen van deze opera. Een ideale dag bestaat uit eten, werken en muziek op de achtergrond, en tussendoor in de tuin werken. En goed gezelschap.

Op welke manier is de (kunst)wereld volgens jou veranderd in de afgelopen 20 jaar?

Ik kijk zo weinig mogelijk naar de kunstwereld. Ik ben meer geïnteresseerd in kunst.

Welke rol zie je weggelegd voor de kunst terwijl de wereld stilstaat door de coronapandemie?

Kunst is belangrijker dan ooit. Als confrontatie, als spiegel. Als trigger tot een andere manier van kijken en denken. Als balsem en als afleiding. Daarom is het zo verschrikkelijk belangrijk om de jeugd zoveel mogelijk met alle kunstvormen in aanraking te laten komen. Aangezien de meeste van onze problemen voortkomen door een gebrek aan educatie of hebzucht, kan men maar best zoveel mogelijk investeren in onderwijs. Ik wens ieder kind een mevrouw Claes, De Buck of Daldini toe, drie leraressen die veel zaadjes geplant hebben in mijn hoofd.

Wat mis je momenteel het meeste?

Mensen, een kus op de wang of een handdruk. Bredere impulsen die niet uit een boek, tv of computer komen. En een ober die vraagt wat het zal zijn.

Van welke kleine dingen kan je zelf genieten?

Ik ben blij dat het weer lente is en ik in de tuin verder kan. Ik was ook blij toen de musea weer open gingen.

SELECTIE WERK




Foto Christophe Coppens, Color, 2006: www.bartvanleuven.com
Foto Christophe Coppens, Couleurs, Fleurs & Vin, 2021: www.vincenteverarts.eu