Liliane Vertessen, Peter Lagast

LV / LP

13.03.2022 - 30.04.2022

Rivoli Building #41 - Brussel

Van 13 maart tot 30 april presenteert galerie Zwart Huis de dubbeltentoonstelling LP / LV, waarin de beschilderde platenhoezen van de Belgische kunstenaar Peter Lagast tentoongesteld worden samen met vroege neonwerken van de iconische Belgische kunstenares Liliane Vertessen.

Voor haar volgende tentoonstelling transformeert Zwart Huis haar galerieruimte in de Rivoli tot een fictieve platenwinkel. Aan de muren prijken een honderdtal vinylplaten in opmerkelijke platenhoezen. Het zijn de werken van Peter Lagast (°1972). Nadat hij in 1995 afstudeerde aan het atelier schilderkunst van het Hoger Instituut voor Wetenschap en Kunst (St-Lucas Gent), doorliep de kunstenaar een veelzijdig artistiek parcours van tekenen, schilderen, reizen en sculpturale uitstappen. De laatste jaren kwam de focus voornamelijk te liggen op de gelaagdheid van het schilderen op bestaande beelden, zoals postkaarten, affiches, schilderijen en vooral op oude platenhoezen. Het is dat laatste project en de indrukwekkende omvang ervan dat tijdens de tentoonstelling ‘LP / LV’ in de kijker wordt gezet.

Peter Lagast begon met het beschilderen van platenhoezen tijdens een residentie in Be-Part te Waregem in 2017, een praktijk die uitgroeide tot een ongoing project en ondertussen een herkenbare hoeksteen vormt in zijn oeuvre. Op een spitsvondige en soms haast humoristische wijze gaat de kunstenaar de interactie aan met de visuele kenmerken die eigen zijn aan elke platenhoes. Details worden uitgelicht - nu eens een lichaamsdeel, dan weer een woord of omgevingselement - en voorzien van een nieuwe, schilderachtige context. In de veelheid van de tentoongestelde werken zijn een aantal wederkerende motieven te herkennen: het huis (de plek), de vrouw (Eros), het landschap (Eden) en bovenal, de schilderkunst en haar muzes. 

De gelaagdheid van de beelden doet denken aan onze zapcultuur, die ondertussen zelfs eerder een swipecultuur geworden is. Deze nieuwe beeldcultuur staat niet alleen bol van kunsthistorische referenties en parodieën, maar bevat evenzeer visuele verwijzingen naar datgene wat ons dagdagelijks treft en passeert. Net zoals reclame overgaat naar een nieuwsbericht, een reisverslag of een kunsthistorische noot, gaan ook de verschillende lagen in de beelden van Peter Lagast naadloos in elkaar over. Ze ontketenen een oneindigheid aan mogelijke verhalen, die men beter overlaat aan degene die het bekijkt.

Neonwerken van Liliane Vertessen

De LP’s worden tentoongesteld met zeer vroege neonwerken uit het muzikale jazzverleden van Liliane Vertessen. De Limburge kunstenares is voornamelijk gekend voor haar erotisch geladen en sterk geënsceneerde zelfportretten. Sinds de jaren ‘70 is ze één van de eerste Belgische kunstenaars die het eigen lichaam als artistiek medium gebruikt. Ze voert zichzelf op in verschillende decors en neemt diverse rollen aan. Dat doet de kunstenares door zich te verkleden in romantische gewaden, lingerie, tijgerpakjes of mannenkostuums. De geënsceneerde tableaux vivants worden vastgelegd op foto. Nadien worden analoge foto’s ingekleurd en geassembleerd met objecten zoals jurken, pluche, pels en neon. Deze welbekende zelfportretten vinden hun oorsprong in het verleden van Vertessen als jazzmuzikante. Eind jaren ’60 zingt ze bij de Tweeters, een groep die een tijdje toert in het jazzcircuit. Ze treedt onder andere op in de beruchte Antwerpse kroeg ‘De Muze’. Elk optreden wordt een performance waarbij ze zichzelf uitdost met extravagante kleding en accessoires. Foto’s van deze happenings liggen aan de basis van vroege neonwerken zoals Subtone Agression uit 1969 en Aunt Rosie and the Speedy Boys uit 1973. De theatrale optredens groeien later uit tot de uitdagende ensceneringen die ze fotografisch vastlegt in haar zelfportretten.

In het oeuvre van Liliane Vertessen schuilt een mysterieuze dubbelzinnigheid: het provocerende rollenspel suggereert een grenzenloos exhibitionisme. Niets is minder waar. Steeds weer vlucht de kunstenares in een rollenspel en verbergt ze zich achter een cliché van ‘De Vrouw’ : de vamp, de stoeipoes, de diva, de dame, de koningin, de femme fatale, de hoer, het onschuldige meisje. Haar echte identiteit blijft echter ongrijpbaar.

Het werk van Vertessen kreeg in de kunstwereld aanvankelijk weinig waardering. Wat zij deed, had nog geen precedenten: anno 1975 bestond Madonna nog niet, en moest Cindy Sherman nog aan haar oeuvre beginnen. Ook waren kunstcritici nog niet ontvankelijk voor de 'esthetica van het brutale beeld', zoals dat sinds het laatste decennium van de vorige eeuw wordt uitgedragen door Britse kunstenaressen als Sarah Lucas, Tracy Emin en Sue Webster. Liliane Vertessen was haar tijd vooruit.

Enkele highlights uit haar loopbaan zijn de dubbeltentoonstelling met Cindy Sherman in het PCBK Hasselt (1987), Liliane Vertessen en Wim Delvoye in het Gentse SMAK (1989), Gedachtengangen in Museum Fridericianum te Kassel (1989), Seven crimes one case in het PMMK te Oostende (1992), David Bowie and me in Studio Propaganda te Antwerpen(1999) en meer recent haar retrospectieve A Love Supreme in Museum voor Fotografie Charleroi in 2018. In 1996 won ze de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap. Het werk van Liliane Vertessen is opgenomen in belangrijke collecties zoals het MUHKA (Antwerpen), S.M.A.K (Gent), Belfius Art Collection, PMMK (Oostende), Museum voor Fotografie Charleroi. Ook in het Vlaams Parlement bevindt zich werk van haar.

DJ-sessies door beeldende kunstenaars

De fictieve platenwinkel in Zwart Huis zal tijdens de tentoonstelling iedere week tot leven gewekt worden met live DJ-sets. Verschillende beeldende kunstenaars met een liefde voor vinyl zullen plaatsnemen achter de draaitafels om hun favoriete platen te delen. Samen staan ze garant voor een brede waaier aan muzikale genres. Op het programma staan onder meer Bent Van Looy, Peter Lagast, Robin Vermeersch en SoundScore for a Sculpture, een project van Michiel Helbig en Raphaël Vandeputte. SoundScore for a Sculpture creëert live exploratieve soundscapes die vertrekken vanuit een specifieke ruimte of gelegenheid en hiermee in dialoog treden. Voor elke soundscape wordt een geïntegreerd platform gecreëerd waarop een wisselende bezetting inplugt. Er ontstaat telkens een unieke en live gegenereerde collage vanuit een interactie met de plek en de deelnemers. 

De DJ-sessies worden gestreamd door We are Various (WAV), een nomadische online community radio met een fysieke basis in Antwerpen. Het programma van WAV is divers: soul, jazz, electronica, indie, rap, folk, wave, uplifting, downtempo, vocaal of instrumentaal. De radio hosts zijn zowel lokale spelers als internationale dj’s. Verankering in de lokale community is belangrijk, maar WAV’s missie bestaat er ook in om de rijke Belgische muziekscène via de online radiogolven uit te zenden naar de rest van de wereld.