Michaël de Kok

Late Light

05.09.2021 - 30.10.2021

Rivoli Building #20 - Brussel
“Ik ben in hart en nieren een landschapsman, ik ben een buitenmens, elke morgen ga ik met de hond wandelen of het nu donker weer is of stralende zon. Dat is mijn bron, ik geniet ervan. Het is niet zo dat ik dan als ik terugkom dat landschap ga reproduceren, maar het zijn allemaal indrukken die in mijn hoofd hangen. Al van kleins af aan is dat zo, mijn vader was ook een landschapsschilder, we werden daar als kind al op attent gemaakt en hij had nog les gehad in het Hoger Instituut waar Permeke directeur was.”

Wie de werken van Michaël de Kok bekijkt, voelt zijn liefde voor natuur en landschap, kan inderdaad niet anders dan de bron van zijn schilderkunst (h)erkennen. Zijn schilderijen zijn nooit de vervanging van het landschap, van de natuur, ze zijn een reflectie van de beleving van die natuur. Het zijn de landschappen die leven in De Koks hoofd en ze zijn geen poging om bijvoorbeeld exact de lichtinval op een bepaalde plek weer te geven. Toch speelt het licht een grote rol in zijn schilderijen, zijn beleving van het licht. Soms toont hij een landschap waar een lichtvlek de aandacht vraagt, waar de blik naartoe getrokken wordt en waardoor we ongemerkt binnentreden in het schilderij. De schilder verleidt ons om binnen te treden in zijn beleving en het is juist dat wat zijn werk zo boeiend en intrigerend maakt.

Naast de werken die nog steeds herkenbaar zijn als berglandschappen of heuvelachtige natuurparadijzen waar hij graag in ronddwaalt, zijn er de naar abstractie neigende eindeloze vlakten met een min of meer duidelijke horizon waar hemel en aarde elkaar in onze waarneming ontmoeten, het vlakke land dat het onze is maar toch omgeven met enige geheimzinnigheid. Het licht speelt ook hier een overwegende rol en dat is ook het geval bij een aantal schilderijen die hij maakte in de coronaperiode waar boswandelingen een alternatief waren voor de verre trektochten.

Naast zijn landschappen, of beter de afspiegeling daarvan in de geest van Michaël de Kok, zijn er de puur abstracte werken, de monochromen en de twee- of drieluiken. Zo monochroom zijn die schilderijen niet, je kan er diverse gradaties, toetsen of accenten in ontdekken wanneer je de moeite doet om te kijken. Ze zijn bedoeld om de blik te laten rusten, de diepten te ervaren en vooral een heerlijke poging om de beleving van het licht over te brengen op een doek met verf.

Ik wil graag besluiten met een ander citaat van Michaël de Kok, een citaat van al enkele jaren geleden maar nog steeds relevant: “Tijdens het schilderproces is er een moment waarop het geschilderde beeld het beeld van de herinnering verdringt, het reële van de herinnering plaats maakt voor de suggestie van het geschilderde.” En die suggestie wordt op zijn beurt realiteit in jouw en ons hoofd, het hoofd van de kijker.

Daan Rau
Augustus 2021