Jan Vanriet

Heldenleven

09.05.2021 - 26.06.2021

Rivoli Building #31 - Brussel
Heldenleven, het is de titel van een boekwerk met gouaches en gedichten, het is een “autobiografische suite, de kroniek van een jeugd”, zo zegt de maker zelf. De gedichten en gouaches zijn simultaan ontstaan in de zomer van 2019. De gouaches zijn geen illustraties bij de gedichten, net zoals de gedichten niet de verklaring zijn van de gouaches, het zijn interpretaties van hetzelfde gegeven. De schilder, de dichter kijkt met enige melancholie terug in de tijd. Hij herinnert zich de beelden, maar ook de smaken en de geuren, de sensaties die je soms onbewust in je opneemt maar die beklijven. Hij verplaatst zich als de mens van nu naar de tijd van zijn jeugd (en later) en roept de ervaring van destijds op met de filter van zijn eigen leven daaroverheen. Dat schept nieuwe beelden, het zijn geen beelden uit het verleden, het zijn beelden van nu die verwijzen naar een verleden. Dat verleden van de maker is niet het verleden van de kijker, soms zijn er convergenties als die kijker van dezelfde generatie is of een gelijklopende belangstelling heeft (gehad) of als het beeld associaties oproept met eigen belevenissen of ervaringen van die kijker.

Er zijn invloeden die het werk van deze kunstenaar sterk hebben bepaald. De oorlog bijvoorbeeld waar hij al van kindsbeen af mee is geconfronteerd; niet rechtstreeks maar via de verhalen en de lotgevallen van zijn ouders. Die hebben mekaar ontmoet in een concentratiekamp, dat kan je niet zomaar opzijzetten. Het engagement dat zijn ouders steeds hebben aan de dag gelegd is ook bij hem een vaste waarde.
Maar daarnaast spelen ook heel wat fijne belevenissen een rol: diep aangevoelde sensaties, kinderlijke dromen, allesomvattende liefde, een avontuurlijke uitstap of een ervaring van schoonheid. Daartegenover staat het verlies van geliefden, het gemis van vrienden, het falen van de maatschappij, dreiging en geweld.

Pijn, verdriet, geluk, veiligheid, liefde en vriendschap: de gouaches van Jan Vanriet laten mij dat alles zien door hun totale eenvoud. Er zijn geen trucs, geen overweldigende formaten, geen ingenieuze technieken, het is gewoon verf op papier, niets meer, maar wat een wereld roepen ze bij me op. Elke gouache kan op zich functioneren, je hebt er het gedicht niet echt bij nodig, elk schilderwerkje is een zelfstandig werk. Het gedicht erbij is dat eveneens, samen vormen ze een tweeluik. Van goede tweeluiken is geweten dat ze elk op zich kunnen genoten en gesmaakt worden, samen zijn ze wel meer dan de som van de delen. Zo werkt het ook bij deze kunstenaar. Bekijk het werk, laat het tot je doordringen, neem de tijd, associeer en lees daarna. Het kan zijn dat je iets heel anders ervoer dan dat wat de dichter bedoelde, het kan alleen maar verrijkend zijn.
Wat veel belangrijker is: laat je ontroeren en voel met de kunstenaar mee. Voel de sterke hand op je schouder, voel je  veilig en verken opnieuw de wereld.

Daan Rau
Gent, april 202
Selectie werken