Deze maand publiceert Zwart Huis een serie interviews met kunstenaars die in de huidige quarantaine wonen en werken. Op deze manier hoopt de galerie haar kunstenaars te ondersteunen en te promoten in deze vreemde tijden van Covid-19. Het volgende interview in de serie "Artist in Exile” is met Michaël de Kok (1958).
Deze periode die beheerst wordt door het virus beïnvloedt mijn dagelijkse ritme nauwelijks omdat ik de dag voornamelijk alleen doorbreng. Het is de dagelijkse wandeling met mijn hond en daarna naar het atelier. Weer thuis kook ik graag, neem ik kennis van het nieuws en ga dan vaak aan het werk. Ik denk wel veel na over de impact van deze crisis en dan vooral welke lessen eruit getrokken zullen worden. Zal er iets veranderen na de pandemie? Wat met het consumptiegedrag, de vele plezierreizen, de vluchtigheid van onze samenleving en de oppervlakkige beeldcultuur die massaal op ons afkomt?
Omdat tentoonstellingen niet doorgaan voel ik vooral rust en dat zorgt ervoor dat ik mezelf meer tijd geef om tot nieuw werk te komen. Ik constateer nu dat deze rust voor mij essentieel is en dat vergat ik vroeger wel eens.
Na een snel ontbijt ga ik samen met mijn hond de stad uit voor een wandeling. Er is heel veel natuur binnen handbereik in het uiterste zuiden van Nederlands Brabant. Eenmaal terug in het atelier drink ik rustig koffie en beschouw ik de dingen waar ik mee bezig ben. Ik maak dan keuzes en zoek de aanleiding om aan een nieuw werk te beginnen of verder te werken aan iets wat nog niet goed is. Bijna nooit is de opgedane ervaring van een wandeling direct aanleiding tot een werk omdat die impressie dan nog te vers is. Er moet eerst afstand ontstaan tot het waargenomen beeld om zodoende een "gezuiverd" of "gefilterd" beeld te krijgen, ontdaan van elke vorm van narrativiteit. De herinnering aan de wandelingen in mijn omgeving of aan reizen probeer ik te transformeren naar beelden die alleen maar geschilderd kunnen zijn, soms op vrijwel fundamentele wijze. Het gaat mij om kleuren die stralen of absorberen, om licht of net het ontbreken van licht.
Rituelen die door de jaren heen zijn ontstaan, zijn belangrijk geworden om tot een goede dag in het atelier te komen. De momenten waarop je geconcentreerd kunt werken, komen voort uit die rituelen. Vaak zijn ze heel praktisch van aard zoals het klaar leggen van de juiste spullen. Uiteindelijk is het schilderen voor mij een ambachtelijke en vooral intuïtieve bezigheid, het denken over wat geschilderd moet worden heeft eerder al plaatsgevonden.
Ik denk dat kunst in deze periode (maar ook in andere tijden) mensen iets kan leren over een niet meteen voor de hand liggende manier van kijken naar iets. Vooral ook over "langzaam" kijken, de tijd nemen om iets binnen te laten komen. We zijn immers gewend aan een snelle en oppervlakkige beeldcultuur die overvloedig op ons afgevuurd wordt via de media.
Verrassingen die ontstaan tijdens het schilderen, cadeautjes die je krijgt door de onvoorspelbaarheid van het gedrag van de verf op een doek. Door de ervaring van al die jaren schilderen kun je veel controleren, maar niet alles en dat verwondert me in het meest gunstige geval nog steeds.
Door de crisismaatregelen mis ik de openingen, de ontmoetingen met collega-kunstenaars en vrienden.
Bach is voor mij allesomvattend en helpt mij ook om tot concentratie te komen. Maar er zijn ook momenten dat ik de stilte verkies.
Van een goede vriend kreeg ik "Het Scrovegni-alternatief" een persoonlijke kijk op moderne kunst van de Vlaamse cultuurfilosoof Francis Smets. Dit heb ik zeer geboeid gelezen. De laatste roman was “Serotonine” van Houellebecq, die nog steeds door mijn hoofd speelt.
